W chrześcijaństwie Wielkanoc jest najważniejszym świętem. Wówczas w kościele wspominamy Zmartwychwstanie Chrystusa. Święto jest ruchome, jednak wypada w miesiącach wiosennych (marzec, kwiecień). Wtedy też natura budzi się do życia po zimowym okresie. Święta wielkanocne to czas wielkiej radości. Wiążą się z nimi liczne tradycje, sięgające nawet XIV wieku.

Świąteczne porządki

Właściwie porządki poprzedzają każdą ważną uroczystość. Jednak te przed świętami wielkanocnymi mają symboliczne znaczenie. Z mieszkań wymiatane są resztki ponurej zimy, a wraz z nią pozbywamy się zła i chorób. Robimy miejsce na radość i nadzieję.

Palemki

Czyli gałązki bukszpanu, rózgi wierzbowe przystrojone suszonymi bądź wykonanymi z bibuły kwiatami. Po poświęceniu palemki bije się nią delikatnie domowników, co ma przynieść im szczęście przez najbliższy rok. Następnie wkłada się je do wazonów bądź wtyka za obraz wiszący na ścianie, co ma ochronić mieszkańców przed nieszczęściem.

Święconka

W Wielką Sobotę w kościołach odbywa się święcenie pokarmów, które następnie są spożywane podczas niedzielnego śniadania. W koszyczkach znajdują się różne pokarmy – w zależności od regionu – jednak bez względu na obszar znajdują się w nich: baranki (będące symbolem zmartwychwstałego Chrystusa), jajka (jako symbol rodzącego się życia), babka (oznaczająca wszechstronne umiejętności), chrzan (symbolizujący siłę), sól (wyrażająca oczyszczenie domu z wszelkiego zła), kiełbasa (symbol płodności i dostatku).

Pisanki

Czyli świąteczne jajka zdobione różnymi metodami ­– barwione, drapane, malowane, oklejane. To kolejny symbol budzącej się do życia przyrody – z jednej strony; oraz nadzieja na zmartwychwstanie Chrystusa – z drugiej strony. Ponadto kolorom pisanek również przypisuje się pewną symbolikę. I tak: fioletowy i niebieski oznaczają Wielki Post, czerwony – krew Chrystusa, zielony, brązowy oraz żółty odzwierciedlają radość.

Zajączek

Wprawdzie nie w każdym domu tradycja ta jest zachowana, to nadal jest żywa. Zajączek to swego rodzaju odpowiednik bożonarodzeniowego Mikołaja. On także przynosi prezenty. Po śniadaniu dzieci poszukują upominków w różnych zakątkach domu.

Tradycyjne potrawy

Tak, jak w przypadku święcenia pokarmów występują różnice regionalne, tak i wśród potraw wielkanocnych są różnice. Jednak jest pewien zestaw potraw, których na wielkanocnym stole po prostu zabraknąć nie może, a chodzi m.in. o: żurek, białą kiełbasę, wędzoną szynkę, ćwikłę z chrzanem, pieczone mięso, babkę, mazurki, kołacza oraz sernik.

Stół wielkanocny

Biały obrus oraz bukszpan stanowią nieodzowny element dekoracji świątecznego stołu. Na środku stołu zwykle ustawia się baranka na łączce z rzeżuchy (rzeżucha symbolizuje siły witalne, nowe życie).

Śmigus-dyngus

Przypada w Poniedziałek Wielkanocny. Polega na wzajemnym polewaniu się wodą. To czas wielkiej radości i zabawy. Dawniej śmigus oznaczał smaganie (od nazwy), czyli uderzanie wierzbowymi gałązkami lub też polewanie wodą; dyngus natomiast oznaczał wykup – chodziło o to, że chłopcy chodzili po domach, w zamian za życzenia oraz śpiew otrzymywali słodycze, drobne pieniądze czy upominki.

Wielki Czwartek

Nazywany również świętem kapłanów, wówczas w Kościele wspomina się Ostatnią Wieczerzę, podczas której ustanowiono sakrament kapłaństwa. Obmywanie nóg dwunastu kapłanom przez biskupa nawiązuje do gestu Jezusa, który obmywał nogi apostołom. Ołtarz zostaje ogołocony, a dzwonki zostają zastąpione przez drewniane kołatki, będące symbolem zdrady dokonanej przez Judasza.

Wielki Piątek

Wierni kościoła przeżywają ostatnią Drogę Krzyżową Chrystusa. W kościołach powstają groby, przy których stają i czuwają honorowe straże, harcerze, młodzież.

Wielka Sobota

W kościołach odbywa się całodniowa adoracja przy grobie. Równolegle odbywa się święcenie pokarmów. Wieczorem podczas obrzędów następuje także święcenie wody, ognia oraz paschału.

Niedziela Zmartwychwstania

Rozpoczyna się poranną rezurekcją. W kościołach biją dzwony na znak radości w związku ze zmartwychwstaniem Chrystusa. Po mszy rezurekcyjnej wierni udają się do domów na śniadanie. Na stole świątecznym znajdują się również pokarmy ze święconki. Członkowie rodziny dzielą się święconym jajkiem i składają sobie życzenia.

Polskie tradycje wielkanocne silnie wiążą się z tradycjami religijnymi, że niekiedy trudno oddzielić jedne od drugich – religijne przepisy od tradycji świeckich. Wszystkie one wypielęgnowała pobożność naszych przodków.