W życiu seniora pojawiasz się nagle. Jesteś dla niego obcą osobą, a masz wypełnić jego czas i przestrzeń. Przechodzenie od nieznajomego do przyjaciela to pewien proces, a skoro tak – wymaga to czasu. Osoby starsze mają za sobą lata różnych doświadczeń, te z kolei mogą utrudniać nawiązanie przyjaznej relacji. Oczywiście nie jest to regułą, ale w wielu przypadkach seniorzy długo pozostają nieufni i zachowują dystans wobec osób sprawujących nad nimi opiekę.

Po pierwsze: słuchanie i rozumienie

Podstawą każdej relacji jest rozmowa. Ta w relacji z seniorem może być obwarowana wieloma trudnościami. Spójrzmy chociażby na tempo mówienia. Starsze osoby znacznie wolniej formułują swoje myśli i też więcej czasu potrzebują na udzielenie odpowiedzi. Kiedy senior odczuwa pośpiech czy presję ze strony swojego rozmówcy, może reagować niechęcią i biernością wobec dalszej rozmowy. Zatem należy zadbać o jakość kontaktu z seniorem, a to oznacza, umożliwienie mu wypowiedzi, wysłuchanie go, zrozumienie i zareagowanie na wypowiedziane słowa. Oczywiście należy zadbać, aby przestrzeń sprzyjała spokojnej rozmowie. Włączony telewizor, grające radio czy hałas uliczny zza okna mogą skutecznie utrudnić konwersację.

Po drugie: wyraźny komunikat opiekuna

W budowaniu relacji ważne jest też to, aby komunikat opiekuna był dla chorego jasny i zrozumiały. Słowa oraz wysokość głosu mają kluczowe znaczenie. Ich nieodpowiedni dobór może spowodować, że prosta, pozornie obojętna, wypowiedź może być przez chorego odebrana jako atak czy obraza.

Po trzecie: empatia

Opiekun przejawiający zrozumienie, szacunek oraz współczucie wobec swojego podopiecznego ma ogromne znaczenie dla całej relacji. Taka postawa opiekuna służy budowaniu zaufania i przeżywaniu codziennych trudności z większą radością.

Po czwarte: cierpliwość i życzliwość

Zaburzenia pamięci i koncentracji u seniorów to bynajmniej nierzadkie problemy. Stąd postawa opiekuna przejawiająca się wyrozumiałością, cierpliwością i życzliwością to konieczność. Reagowanie złośliwością przez opiekuna na złośliwość czy niemoc seniora może zrujnować zarówno relację, jak i psychikę osoby starszej.

Po piąte: nastawienie

Pozytywne nastawienie, radość, uśmiech są zaraźliwe. Opiekun optymista wniesie wiele dobrego w życie najbardziej zgorzkniałego seniora. Ważne, żeby w kontakcie z osobą starszą zwracać uwagę na wszystkie pozytywne aspekty rzeczywistości, chodzi o to, żeby cieszyć się najmniejszymi sprawami. Radość ta udzieli się także podopiecznemu, niekiedy trzeba na to trochę poczekać, ale warto.

Po piąte: wspólne zainteresowania

Wspólne zainteresowania i pasje są swego rodzaju spoiwem relacji. Lubimy spędzać czas z osobami podobnymi do nas. Dlatego warto bliżej przyjrzeć się zainteresowaniom podopiecznego i znaleźć coś, co można byłoby robić wspólnie i czerpać z tego radość. Może to być gra w szachy, czytanie poezji czy oglądanie filmów przygodowych. Korzyści z tego są obopólne: praca opiekuna staje się łatwiejsza i przyjemniejsza, a sam senior będzie odczuwał radość i spokój w związku z posiadaniem przyjaciela.

Mówi się, że za kształt relacji dwojga ludzi odpowiedzialność na równi ponoszą obydwie strony. Trudno się z tym nie zgodzić. Jednak w opisywanej sytuacji sprawy mają się trochę inaczej. Duża odpowiedzialność za znajomość spoczywa na opiekunie. Jego postawa wiele determinuje, a nawet decyduje o tym, czy znajomość ta przetrwa, czy np. nie zaistnieje konieczność zmiany opiekuna.