Inkontynecja – problem, który nierzadko wywołuje wstyd, skrępowanie, nieśmiałość, a nawet lęk czy zażenowanie. Co więcej – te mieszane uczucia i emocje dotyczą obydwu stron – samych chorych, jak i opiekunów. Czym jest inkontynencja, jak sobie z nią radzić oraz jaką postawę powinna przyjąć osoba sprawująca opiekę nad chorym…

Inkontynencja – trudne określenie dla stosunkowo częstej dolegliwości

Inkontynecja nie bez powodu wywołuje uczucie wstydu czy zażenowania wśród chorych, ponieważ pod tym, stosunkowo trudnym, określeniem kryje się choroba polegająca na niemożności utrzymania moczu bądź kału. Osoba dotknięta problem utraciła kontrolę nad swoim pęcherzem lub jelitem, bądź też obydwoma jednocześnie. Choroba ta rozwija się w różnym tempie i dotyka osób w różnym wieku, jednak zdecydowanie częściej jej ofiarami padają osoby starsze, w tym kobiety.

Osoby, u których zdiagnozowano nietrzymanie moczu czy stolca, wymagają odpowiedniej opieki. Zwłaszcza jeśli są to osoby starsze, gdyż zazwyczaj równolegle z inkontynencją występuje demencja czy niedołężność. Podopieczny odczuwa wstyd, zamyka się w sobie, a następstw takich zachowań nietrudno przewidzieć – samotność, depresja.

W gwoli ścisłości specjalistyczna nomenklatura podaje, że inkontynencja nie jest chorobą, jak zwykło się powszechnie ją nazywać, a jedynie skutkiem wielu innych chorób czy schorzeń, np. Parkinsona, Alzheimera, zapalenia pęcherza moczowego, przerostu prostaty u mężczyzn czy przeciążenia mięśni macicy u kobiet. Najczęściej jednak jest następstwem zmian zachodzących w układzie moczowym w związku ze starzeniem się organizmu. 

Inkontynecja – jak sobie z nią radzić?

Opiekunowie zajmujący się osobami z inkontynecją stają przed nie lada wyzwaniem z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze muszą przedsięwziąć środki, które fizycznie będą poprawiały funkcjonowanie chorego. Drugim, i nie mniej ważnym, zadaniem jest zapewnienie komfortu psychicznego w związku z dolegliwością. 

Jak pomóc podopiecznemu cierpiącemu na inkontynencję?

Kontrolowanie ilości przyjmowanych płynów 

Osobom z inkontynecją często towarzyszy przekonanie, że ograniczone spożywanie płynów pomoże w walce z chorobą. Nic bardziej mylnego. Taki sposób zachowania może jedynie doprowadzić do podrażnień pęcherza, licznych infekcji, a nawet do odwodnienia organizmu. Stąd należy kontrolować ilość przyjmowanych płynów przez osobę starszą (minimum 1,5 l na dobę). Ponadto istotny jest rodzaj przyjmowanych płynów, należy ograniczyć, a nawet wykluczyć – jeśli to możliwe – wszelkie napoje moczopędne: alkohol, kofeinę, mleko.

Dopasowanie diety

Obok napojów ważne są także przyjmowane pokarmy. Niewłaściwa dieta może wywoływać problemy metaboliczne, zaparcia, a także sprzyjać nietrzymaniu moczu. Dieta powinna być zrównoważona i urozmaicona, wzbogacona o warzywa i owoce, z wykluczeniem pomidorów oraz cytrusów. Z jadłospisu chorego należy też wyeliminować: miód, czekoladę oraz ostre przyprawy.

Dostosowanie przestrzeni mieszkalnej 

Jeśli chory porusza się o własnych siłach, to warto zadbać o to, by pomieszczenie, w którym spędza największą ilość czasu, było w niewielkiej odległości od toalety. W przeciwnym razie – jeśli podopieczny jest zbyt słaby, aby samodzielnie udać się do toalety, w pobliżu łóżka należy ustawić krzesełko sanitarne. Zadbanie o te kwestie zwiększy komfort psychiczny chorego, gdyż minimalizowane jest ryzyko związane ze spóźnieniem się do toalety.

Wykonywanie ćwiczeń ruchowych

Do podstawowych zadań należy także aktywizowanie podopiecznych do podejmowania wszelkich czynności ruchowych. Wykonywanie regularnych ćwiczeń czy spacery wpływają na komfort psychiczny, samopoczucie i ogólną motywację do podejmowania jakichkolwiek działań. Ponadto zaleca się ćwiczenie, pozwalające na większą kontrolę wydalanego moczu. Polega ono na krótkim, bo trwającym zaledwie kilka sekund, powstrzymywaniu moczu podczas pobytu w toalecie.

Dbanie o higienę

Na rynku jest szeroki asortyment środków higienicznych wspierających walkę z problemem nietrzymania moczu, od wkładek, pieluch, specjalnej bielizny, aż po podkłady chłonące itp. Ich dobór jest uzależniony przede wszystkim od stadium zaawansowania schorzenia. Specjalna bielizna, podpaski, wkładki, pieluchy pozwalają podopiecznym czuć się komfortowo, przy tym są dyskretne. Nie mniej ważna jest higiena łóżka chorego. W tym wypadku egzamin zdają podkłady chłonące wilgoć. Ponadto podopiecznych należy ubierać w lekką, przewiewną oraz wykonaną z naturalnych wyrobów bieliznę.

Po stronie opiekunów stoi zadanie, aby z inkontynecji uczynić zwyczajną przypadłość, która nie będzie powodowała wstydu czy zażenowania. To trudne zadanie, ale nie niemożliwe.