Podeszły wiek to niestety okazja do tego, aby różnego rodzaju choroby zaatakowały organizm. Odporność seniorów jest o wiele niższa, przez co nawet niegroźne infekcje mogą okazać się niebezpieczne dla starszej osoby. Niektóre choroby wieku podeszłego mogą doprowadzić do wielu poważnych komplikacji, wśród których znajduje się m.in. amputacja kończyn. Jak poradzić sobie z opieką nad seniorem, któremu amputowano nogę? Wprawdzie nie jest to zadanie łatwe, ale wykonalne.

Jakie choroby mogą doprowadzić do amputacji kończyny?

Amputacja spowodowana jest niedokrwieniem kończyny. A do tego może doprowadzić wiele chorób. Wśród nich prym wiodą:

• miażdżyca;
• cukrzyca;
• urazy spowodowane wypadkami.

Naczelną zasadą podczas amputacji jest to, że chirurg musi pamiętać, aby podczas amputacji nogi – bez względu na to, czy dotyczy to podudzia, czy stopy – wytworzyć odpowiednią podporę. Chodzi o to, aby kikut wraz z protezą stanowił odpowiednie wsparcie dla ciała.

Reakcja seniora na amputacje

Każdy, bez względu na wiek, ma problem z zaakceptowaniem faktu, że nagle utracił kończynę. Psychologowie opisują kolejne fazy radzenia sobie z tą okolicznością. Dobrze, aby opiekunka, której podopieczny jest właśnie w takiej sytuacji, wiedziała, o jakie fazy chodzi, ponieważ dzięki temu jest w stanie odpowiednio wesprzeć starszą osobę. A więc powinna zdawać sobie sprawę, że występują one w następującej kolejności:

• faza szoku – występuje bezpośrednio po operacji, kiedy pacjent orientuje się, że faktycznie kończyna została amputowana, ale nie przyjmuje tego do wiadomości;
• faza oczekiwania na poprawę zdrowia – pacjent irracjonalnie wierzy, że problemy z amputowaną kończyną się zaraz skończą, że być może da się coś z tym jeszcze zrobić;
• faza lamentu – to najgorszy moment, ponieważ z całą brutalnością dociera, że noga została amputowana.

Podczas każdego z tych etapów bardzo ważne jest wsparcie psychologiczne. Tak naprawdę ciężko jest dojść w tej sytuacji do siebie. Nieoceniona jest pomoc najbliższych – zarówno rodziny, jak i przyjaciół. Nierzadko również opiekunka, która zdążyła zżyć się z seniorem, potrafi być opoką w tych trudnych chwilach.

Gdy senior wraca do domu

W czasie pobytu podopiecznego w szpitalu, opiekunka powinna zadbać o to, aby dom był przygotowany na jego przybycie. Mowa tutaj nie tylko o pracach porządkowych, ale przede wszystkim o dostosowaniu pomieszczeń do osoby niepełnosprawnej. Trzeba wziąć pod uwagę, że początkowo senior może poruszać się na wózku, z czym mogą być związane pewnie utrudnienia w funkcjonowaniu w domowym otoczeniu. Aby starsza osoba nie czuła dodatkowego dyskomfortu po powrocie do mieszkania, warto zawczasu wszystko przygotować. Oczywiście odpowiedzialność finansowa za wprowadzenie zmian i ich wykonanie spoczywa na rodzinie chorego. Opiekunka powinna jedynie zasygnalizować, że takie lub inne rozwiązanie ułatwi życie jej podopiecznemu.

Jak dbać o kikut?

Już wkrótce po operacji powinno dojść do hartowania kikuta, aby jak najszybciej móc dopasować do niego odpowiednią protezę. Jednak zanim do tego dojdzie, niezbędne będzie odpowiednie uformowanie kikuta. Tutaj stosownych instrukcji udzieli lekarz. Generalnie polega to na bandażowaniu kikuta odpowiednio szerokimi bandażami lub nawet zakładanie specjalnych opasek kikutowych. Opiekunka powinna również pomagać seniorowi w przyzwyczajeniu kikuta do ucisku, co będzie niezbędne przy dobieraniu protezy. Mowa o naciskaniu pozostawionej po amputacji kończyny na początku czymś miękkim jak materac czy poduszka, a z czasem twardszymi materiałami. Jeśli chodzi o pielęgnację, to przydatne okażą się nawilżane chusteczki dla niemowląt. Należy nimi przecierać skórę kikuta rano i wieczorem. Takie zadania będą teraz wchodzić w podstawę zabiegów pielęgnacyjnych wokół seniora. Ważne jest również ograniczenie cukrów diecie podopiecznego. Dlaczego? Ponieważ nadmiar cukru nie sprzyja gojeniu się ran. 

Droga od amputacji do protezy może trwać nawet rok – tyle czasami trzeba czasu, aby kilku został przygotowany do nowej roli. W tym czasie opiekunka powinna przede wszystkim pomagać seniorowi w codziennych czynnościach, tak aby nadal robił coś samodzielnie, z niewielkim wsparciem. Bardzo ważne będzie także podtrzymywanie starszej osoby na duchu. Pokazanie jej, że mimo iż jej sprawność została ograniczona, to życie trwa nadal i nadal może być ciekawe.