W sytuacji idealnej nasi bliscy dożyją swoich ostatnich dni w dobrym zdrowiu i nigdy nie będziemy musieli stawać przed dylematem: dom opieki czy opieka w domu? Życie jednak lubi stawiać nas w trudnym położeniu i szansa na to, że opiekę nad bliskimi będziemy musieli powierzyć komuś innemu, jest stosunkowo duża. Ważne, aby przy wyborze rodzaju opieki brać pod uwagę przede wszystkim interes seniorów, bo to oni są tutaj najważniejsi.
Jeżeli nasi bliscy są już niezdolni do samodzielnego funkcjonowania, jeżeli zaczynamy bać się o ich bezpieczeństwo, a nie chcemy lub nie możemy przyjąć ich pod swój dach, stajemy przed trudną, ale bardzo ważną decyzją: w jaki sposób zapewnić im jak najlepsza opiekę? Możemy zorganizować to na 2 sposoby: w domach opieki oraz w domu.
Dom opieki...?
Domy opieki mogą być zarówno prywatne, jak i publiczne. Przebywają w nich osoby starsze często liczone w dziesiątkach. Publiczne placówki, nazywane potocznie DPS-ami (Domami Pomocy Społecznej), z reguły są liczniejsze od prywatnych. Miejsca takie muszą spełniać szereg wymagań dotyczących warunków bytowych, liczby personelu czy jego kwalifikacji. Prywatne placówki cieszą się większym zainteresowaniem. Warunki tam panujące są lepsze, personel otrzymuje wyższe wynagrodzenie (co rzutuje na jego motywację do pracy), a wachlarz rozrywek jest szerszy. Wynika to przede wszystkim z korzystniejszej sytuacji finansowej takich ośrodków.
Zaletą domów opieki jest przebywanie w towarzystwie i budowanie relacji. Długie rozmowy, wspólne zajęcia (np. terapia poprzez sztukę – malowanie, rysowanie czy zabawy z origami lub śpiewy) czy oglądanie telewizji w grupie wpływa pozytywnie na samopoczucie osób starszych, które bardzo często w jesieni życia cierpią na samotność, a nawet i depresję. Pobyt w domu opieki nierzadko kończy się ponownym odnalezieniem miłości czy nawiązaniem więzi przyjacielskich.
Sytuacja oczywiście nie zawsze jest tak „różowa”, ponieważ zapewnienie wysokiej jakości opieki wiąże się z wieloma wyzwaniami. To prawda, że część osób starszych utrudnia współpracę personelowi. Brak zaangażowania w życie ośrodka, apatia, złośliwości względem innych czy nawet depresja to zjawiska dość powszechne, przez które domy opieki nie mają najlepszej opinii wśród ogółu społeczeństwa. Negatywne oceny są być może zbyt surowe, jednak faktem jest, że oddawanie seniorów do domów opieki to bardzo trudna decyzja i nie zawsze takie rozwiązanie musi okazać się dobre. Na szczęście istnieje alternatywa i, jeśli ktoś obawia się problemów szeroko opisywanych w mediach, można wybrać rozwiązanie, które dla seniora będzie mniej drastyczne.
… a może opieka w domu?
Taka opieka zyskuje coraz większe uznanie zarówno u samych weteranów, jak i u ich rodzin. Należy pamiętać, że osoby starsze niezwykle źle znoszą zmiany. Im jesteśmy starsi, tym bardziej przywiązujemy się do swojego otoczenia. Do swojego łóżka, mebli, sąsiadów, okolicznych sklepów. Najmniejsza drobnostka jest dla nas wartościowa; zwykłe figurki czy obrazy niosą ze sobą potężny ładunek emocjonalny, a nie zawsze jest możliwość, żeby te przedmioty zabrać ze sobą do domu opieki. Właśnie dlatego często przenosiny z własnego domu do domu opieki kończą się depresją czy, w skrajnych przypadkach, nawet szybką śmiercią. Osoby starsze oddane pod opiekę poza swoim domem niejednokrotnie czują się niepotrzebne, odrzucone. Odwiedziny dzieci czy wnucząt w domach opieki są trudniejsze i bardziej krępujące (dla obu stron). Wszyscy przecież wolimy odwiedzać naszych ukochanych w miejscach dobrze nam (i im) znanych. Herbata u babci zawsze smakuje lepiej – i nam, i babci. Nawet najlepiej zorganizowany dom opieki jest bez większych szans w starciu z wygodą naszego fotela i ciepłem otaczającej nas rodziny.
Opieka w domu może być równie dobra, a nawet lepsza, niż ta w ośrodkach pomocy. Wiele uwagi należy poświęcić wyborowi odpowiedniej opiekunki. Znalezienie kompetentnej osoby dla naszych bliskich nie powinno stanowić jednak problemu. Kursy czy nawet studia poświęcone temu zagadnieniu są w naszym kraju bardzo łatwo dostępne, a polskie specjalistki coraz częściej znajdują uznanie za granicą. W domu równie łatwo można zorganizować zajęcia aktywizujące dla seniorów, a co najważniejsze, jedna opiekunka przypada na jedną osobę, co w domach opieki jest niestety niewykonalne. Efekt jest podobny, jak w przypadku edukacji najmłodszych – większa uwaga dla potrzeb osoby starszej, lepsze dopasowanie wykonywanych czynności, co z kolei przekłada się na zadowolenie podopiecznych. Łatwiej jest też w takiej sytuacji zadbać o bezpieczeństwo naszych bliskich; w przypadku nagłych problemów zdrowotnych opiekunki nie muszą martwić się o nic innego, jak tylko o zapewnienie szybkiej i profesjonalnej pomocy.
Wybór rodzaju opieki dla seniora nie jest łatwą decyzją. Należy uwzględnić kilka czynników, m.in. stan zdrowia (zarówno fizyczny, jak i psychiczny) osoby starszej. Dobrze, aby przy rozmowie z kandydatką lub wizycie w domu opieki obecny był nasz rodzic, babcia lub dziadek. Warto wysłuchać opinii samego zainteresowanego, wziąć pod uwagę jej lub jego sugestie. Ma to być wszak ułatwieniem życia, a nie jego komplikacją. Niezależnie od wybranej opcji warto poświęcić trochę czasu na uświadomienie bliskim, że decyzja o powierzeniu opieki nad nimi komuś obcemu nie wynika z obojętności, że nie jest to pójście na łatwiznę, ale że jest to wyraz naszej troski o nich. Może się to okazać niełatwym zadaniem, ale mówimy przecież o osobach, którym bardzo wiele zawdzięczamy i które z całą pewnością zasługują na radosną, godną starość.
