Opieka nad osobą starszą nie zawsze jest prosta. Mowa tutaj nie tylko o różnicach pokoleniowych, ale przede wszystkim o wielu chorobach, które dotykają seniorów. Chorobach, które nie tylko upośledzają czynności życiowe podopiecznego, ale również o takich przypadłościach, które diametralnie zmieniają jego usposobienie. Doskonałym tego przykładem jest demencja starcza, która nierzadko przybiera agresywną formę. Warto więc zawczasu dowiedzieć się, jak opiekować się agresywnym seniorem, jak próbować pomóc mu w przetrwaniu tych ciężkich – również dla niego samego – chwil.

Demencja? Cóż to takiego?

Zauważyłeś, że twój podopieczny ma problemy z pamięcią? Myślisz, że to normalne w jego wieku. Jednak, czy oprócz tego nie zauważyłeś apatii, osłabienia organizmu, braku zapału do wykonywania jakichkolwiek czynności, złego samopoczucia? Jeśli tak, to najprawdopodobniej starszy człowiek cierpi na otępienie starcze, zwane właśnie demencją. Bardzo często takie osłabienie sprawności umysłowej jest mylone z Alzheimerem, ponieważ granica między nimi jest bardzo cienka.

Po czym rozpoznasz demencję?

• po zmianach w zapamiętywaniu;
• po trudnościach w planowaniu;
• po zagubieniu w czasie i przestrzeni;
• po kłopotach z wykonywaniem codziennych czynności;
• po trudnościach w komunikowaniu się (mówienie i pisanie);
• po słabnącym wzorku;
• po niechęci do pracy oraz utrzymywania kontaktów towarzyskich;
• po częstych i gwałtownych zmianach nastroju.

Nie tylko problemy z pamięcią

Na demencję starczą zapadają najczęściej osoby po 65. roku życia. Wspomniane powyżej objawy otępienia nie są jednak najgorsze. Najciemniejszą stroną demencji jest agresja, która coraz częściej wyzwala się u seniora. Skąd się bierze? Przede wszystkim z zagubienia. Wyobraźmy sobie bowiem sytuację, kiedy próbujemy się z kimś porozumieć, a ktoś nas kompletnie nie rozumie, kiedy mamy trudności z wyrażeniem swoich myśli, kiedy czujemy się odsunięci na boczny tor. Wówczas narasta frustracja, która rodzi agresję. I tak właśnie dzieje się w przypadku seniorów z demencją. Dodatkowo każde naprostowanie, poprawienie, skorygowanie błędu, przypomina starszej osobie o jego nieudolności, braku samodzielności i dodatkowo wyzwala nowe pokłady agresji. Wszystko to jest związane z zachodzącymi zmianami w mózgu, które sprawiają, że panowanie nad emocjami, w tym również nad złością i agresją, staje się coraz trudniejsze. Co wtedy?

Agresję zwalcz cierpliwością

To jedyna słuszna rada – podczas opieki nad agresywnym seniorem niezbędne są prawdziwe pokłady cierpliwości. Pamiętać trzeba, że tak naprawdę to nie jest ten człowiek, którego znamy od lat – za jego zachowaniem kryje się choroba. Należy więc unikać konfrontacji, nie kłócić się z pobudzonym seniorem, starać się mówić zawsze miłym i spokojnym głosem. Duże znaczenie będzie miała również obserwacja podopiecznego – być może uda się zaobserwować, co wzmaga agresywne zachowanie, kiedy jest jego nasilenie. Wiedza ta pozwoli wyeliminować czynniki wzbudzające agresję. Można również usunąć z otoczenia nadmiar stymulujących przedmiotów – osoby cierpiące na demencję powinny ograniczyć nadmiar bodźców stymulujących. Może okazać się również, że agresywne zachowanie spowodowane jest omamami czy urojeniami – wtedy konieczna jest wizyta u psychiatry.

Czy z demencją można walczyć?

Demencja to zmiany w strukturze mózgu, których już nie da się odwrócić. Jednak można postarać się, aby nie postępowały one zbyt szybko. Pomocny okaże się wysiłek – fizyczny i intelektualny. Rozwiązaniem mogą okazać się krzyżówki, gra w scrabble, spacery, nordic walking. Nie bez znaczenia dla funkcjonowania mózgu starszej osoby jest również dieta bogata w witaminy D i E oraz nienasycone kwasy tłuszczowe.

Z pewnością opieka nad osobą, u której stwierdzono demencję starczą, nie jest prosta. Jednak świadomość problemu, znajomość czynników mogących wywołać agresywne zachowanie  lub przywrócić spokój , sprawiają, że łatwiej pełnić pieczę nad takim seniorem. Pamiętajmy, że zachowania te nie są celowe i świadome. Senior zwykle czuje się po prostu zagubiony w nowej, niekomfortowej sytuacji.