Seniorzy są podatni na wiele chorób. Wiąże się to ze słabszym układem odpornościowym, czego wynikiem są właśnie liczne infekcje. Jednak to nie jedyny problem dotykający starszych osób. Bardzo częstym zjawiskiem jest udar, po którym długo dochodzą do siebie – badania wskazują, że 1 na 100 osób w przedziale wiekowym 65-75 przechodzi udar. A dodatkowym problemem jest spastyczność, która może pojawić się po pewnym czasie. Czym jest? Jak sobie z nią radzić i o czym pamiętać? Zapraszamy do lektury.

Co kryje się pod hasłem spastyczność?

Jest to wzmożone napięcie mięśni, które pojawia się po trzech miesiącach od udaru nawet u 20% osób, które go przeszły. Problem wynika z braku odpowiedzi mięśni na sygnały dochodzące z mózgu, dotyczące wykonania konkretnego ruchu. Najczęściej dotyczy ona kończyn górnych, aczkolwiek zdarzają się przypadki spastyczności kończy dolnych. Problem spastyczności znacznie utrudnia życie seniorom, ponieważ potrafi całkowicie ograniczyć ich samodzielność, utrudnić rehabilitację, ale również sprawiać ból.

Jak rozpoznać problem?

Ważne, aby bacznie obserwować seniora, który przeszedł niedawno udar. Dlaczego? Ponieważ im szybciej wykryje się spastyczność, tym większe szanse na szybki powrót do zdrowia. Jakie objawy powinny nas zaniepokoić? Otóż zalicza się do nich:

• nienaturalnie ułożona kończyna podczas snu;
• nienaturalnie ułożona kończyna podczas odpoczynku czy prób ruchu;
• problemy z chwytaniem i podnoszeniem przedmiotów.

Jak najszybsze wykrycie pozwoli wdrożyć odpowiednie metody rehabilitacji. To niezwykle istotne, ponieważ pogarszające się samopoczucie, na skutek ograniczonej sprawności ruchowej, to jeden z mniejszych problemów, związanych ze spastycznością. Zbagatelizowanie tej przypadłości prowadzi do takich stanów jak:

• zakrzepica żylna;
• odleżyny;
• trwałe przykurcze;
• infekcje;
• złamanie kończyn.

Metody leczenia spastyczności

Na szczęście, istnieją metody leczenia, które są w stanie pomóc pacjentom wyjść ze spastyczności, tak, aby charakterystyczna przykurczona dłoń czy zgięty nadgarstek nie stały się stanem permanentnym. Zalicza się do nich podawanie leków, mających na celu obniżenie napięcia mięśniowego. Do tego warto dodać również rehabilitację, która jest kluczowym elementem powrotu do formy. Czasami jednak, kiedy problem jest bardzo duży i nie działają inne metody, zalecane jest leczenie chirurgiczne, które polega między innymi na przecięciu ścięgien.

Pielęgnacja seniora ze spastycznością

Nie ma co ukrywać, że kolejna dolegliwość może uczynić seniora mało sympatycznym. Jednak nie powinno to dziwić, skoro nie tylko towarzyszy mu ciągły ból, ale do tego jeszcze nie jest w stanie wykonać najprostszych czynności bez pomocy. I o tym musimy pamiętać przede wszystkim. Kiedy naszego podopiecznego dopadnie ta dolegliwość, będzie potrzebował pomocy w większym zakresie. Kłopotem może być nawet samodzielne umycie zębów. A dodatkowo trzeba będzie uważać, aby nie sprawić jeszcze większego bólu spastycznej kończynie. Dlatego trzeba zapamiętać, co może pomóc, a co zdecydowanie zaszkodzić choremu z taką przypadłością. Do elementów, które z pewnością nasilą spastyczność wlicza się:

• małą powierzchnię podparcia ciała;
• zbyt szybkie próby wykonywania ruchu;
• nieustabilizowana pozycja ciała;
• zbyt niska temperatura otoczenia;
• brak snu podopiecznego.

Analogicznie, powolne, spokojne ruchy, większa powierzchnia podparcia ciała, stabilna pozycja ciała, jak również odpowiednie warunki bytowe sprawiają, że spastyczność nie będzie tak uciążliwa. Musicie pamiętać również, aby senior regularnie jadł, nie angażował się zbyt mocno w rehabilitację – nie ma bowiem nic gorszego niż sytuacja, w której się „przedobrzy”. Ważną kwestią jest również odpowiednie układanie chorego do odpoczynku czy snu. Specjaliści zalecają, aby odpoczywać na materacu przeciwodleżynowym z wezgłowiem uniesionym o 30%. Jeśli pacjent nie jest w stanie samodzielnie się poruszać, ważne, aby zmieniać jego pozycje co 1-2 godziny.

Wiadomo, że każdy senior może w innym tempie dochodzić do siebie. Zadaniem opiekunki będzie więc ułatwienie mu tego czasu dzięki powyższym wskazówkom. Dołączając do tego rehabilitację, jest duża szansa na powrót do sprawności sprzed udaru. Pamiętajmy jednak o tym, aby samodzielnie nie wykonywać żadnych ćwiczeń – to zadanie fizjoterapeuty.