Empatia, cierpliwość, odporność na stres – to podstawowe cechy, jakimi powinna się charakteryzować opiekunka dla osób starszych. W tej pracy trzeba liczyć się z wieloma niespodziewanymi sytuacjami. Dlatego tak istotne jest, aby opiekunka, przed podjęciem pracy, dokładnie zapoznała się z jej specyfiką, zasięgnęła wszystkich niezbędnych informacji i zakodowała sobie, co jest jej obowiązkiem, a do czego nie powinien jej nikt nakłaniać.

Kim jest opiekunka dla seniora?

Niemieckie opiekunki dla osób starszych, posiadające kierunkowe wykształcenie, to tzw. Altenppflegerin. Ich zakres uprawnień jest o wiele większy, ponieważ wspominane już wykształcenie umożliwia wykonywanie szeregu czynności zapisanych w niemieckiej ustawie o prawie specjalnym. Jednak opiekunki, które przyjeżdżają do Niemiec do pracy, takiego wykształcenia nie mają, ponieważ wiązałoby się to z ukończeniem odpowiednich placówek edukacyjnych w Niemczech. Dlatego też polskie opiekunki mają mniejszy zakres obowiązków. Oficjalnie nazywa się je pomocami domowymi, jednak to tylko umowna nazwa.

Jakie zadania ma osoba wynajęta do opieki nad seniorem?

Przeważnie w umowie znajduje się zapis o dwóch grupach obowiązków. Pierwsza z nich to obowiązki związane z opieką nad seniorem. Zalicza się do nich:

• dbałość o otoczenie seniora;
• pomoc w czynnościach pielęgnacyjnych;
• przygotowywanie i podawanie posiłków;
• pomoc w przemieszczaniu się;
• aktywizowanie seniora.

Jeśli chodzi natomiast o drugą grupę, to zaliczamy do niej obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Wśród najczęstszych zadań wymienia się:

• sprzątanie;
• gotowanie;
• zakupy;
• pranie;
• prasowanie.

Oczywiście, wszystkie umowy są indywidualne, uzależnione od wymagań rodziny pacjenta. Niektórzy mogą w niej zawrzeć punkt dotyczący wyjazdu z seniorem na turnus rehabilitacyjny czy do sanatorium, inni uwzględnią jeszcze opiekę nad zwierzętami domowymi. Dlatego, aby nie było żadnych niedomówień, zakres obowiązków musi być uzgodniony jeszcze przed rozpoczęciem pracy. Jednak z góry wiadomo, czego opiekunce nie wolno pod żadnym pozorem robić.

Kategoryczne NIE dla czynności medycznych

Jak wspominaliśmy na początku, opiekunki dla seniorów, które nie posiadają stosownego wykształcenia, nie mogą wykonywać czynności związanych bezpośrednio ze stanem zdrowia pacjenta. Nie ma znaczenia tutaj, czy dana osoba ma za sobą kurs pierwszej pomocy, czy może miała do czynienia ze służbą zdrowia – według ustawodawstwa niemieckiego nie ma takiego prawa. Poniżej przedstawiamy zakres czynności, który nie należy do obowiązków opiekunki starszej osoby:

• samodzielne decydowanie o zastosowaniu leków – leki zapisane przez lekarza mają być podawane w ściśle określonych dawkach i nie ma możliwości, aby opiekunka ingerowała w tym zakresie. Jej zadaniem jest jedynie nadzorowanie ich przyjmowania i obserwowanie reakcji seniora na przyjmowane leki;
• podawanie zastrzyków – jest to kategorycznie zabronione, z racji na typowo medyczny charakter czynności. Nie ma znaczenia, że opiekunka w Polsce była pielęgniarką i jest przeszkolona. Podawanie zastrzyków jest zabronione i może wykonywać je jedynie pielęgniarka przychodząca do domu starszego podopiecznego;
• podłączanie kroplówek – jak wyżej. Problem tkwi w tym, że przez nieumiejętne podłączenie kroplówki można naprawdę zaszkodzić seniorowi;
• zmiana opatrunków – być może to zaskoczenie, ale też jest zabronione. Do niemieckich seniorów w tym celu przychodzi wspomniana już pielęgniarka, która nie tylko fachowo zmieni opatrunek, ale również oceni stan rany i będzie mogła zadecydować o ewentualnej potrzebie interwencji chirurgicznej.

Co w spornych sytuacjach?

Aby mieć pewność, że nie popełni się w pracy żadnych błędów, że nie podejmie się zadań, które nie należą do obowiązków określonych w umowie, warto porozmawiać z doktorem seniora lub jego pielęgniarką. Można wtedy poprosić o pozostawienie na piśmie instrukcji, według których należy opiekować się seniorem.