Będąc w jesieni życia, zwłaszcza jeśli książki od zawsze były w nim obecne, senior ma w końcu naprawdę dużo czasu, aby pochłaniać kolejne tomy literatury. Niestety słabszy wzrok, szybciej niż niegdyś męczący się umysł, gorsza pamięć oraz koncentracja - utrudniają czerpanie z czytania pełnej przyjemności. Można jednak podopiecznemu nieco pomóc. Przede wszystkim warto zadbać o dobrze dobrane okulary. Starsi ludzie często sięgają po tanie szkła, jakie można kupić w niemal każdym hipermarkecie, opisane jako „okulary do czytania”. To błąd, bo źle dobrana moc soczewek przynosi zmęczonym oczom więcej szkody niż pożytku, nawet jeśli pozornie czyta się w nich łatwiej. Tak więc należy zadbać, aby seniora zbadał dobry okulista, a okulary, zgodnie z zaleceniem, wykonał optyk. Oprawki powinny być wygodne, szkła lekkie i najlepiej nietłukące.
Jeśli jednak, nawet pomimo noszenia soczewek, senior ma problem z odczytaniem niewielkiej czcionki, można zaopatrzyć go w specjalną lupę, a nawet spróbować przekonać do czytania na elektronicznym czytniku lub tablecie, gdzie wielkość liter można dopasować do potrzeb. Co prawda w przypadku dwóch ostatnich rozwiązań początkowo niezbędna może okazać się czyjaś pomoc, ale całkiem prawdopodobne, że podopieczny ostatecznie będzie radził sobie samodzielnie. Z drugiej strony może być tak, że pomysł spotka się ze zdecydowanym sprzeciwem, wówczas nie warto go na siłę forsować, tym bardziej, że mnóstwo osób nie wyobraża sobie czytania książek w innej niż tradycyjna, czyli papierowej formie. Obecnie zresztą wydawnictwa coraz częściej zwracają uwagę na tę grupę czytelników i specjalnie dla nich, aby ułatwić czytanie bez przemęczenia oczu, wydają tytuły pisane dużą, czytelną czcionką. Niektóre pozycje mają także wygodniejszy, większy format oraz specjalnie zaprojektowane, miękkie oprawy.
Warto oczywiście stworzyć seniorowi przytulny kącik, a w nim ustawić wygodny fotel, postawić jakiś niewielki, podręczny stolik, koniecznie zadbać o dobre światło – wszystko po to, aby oddanie się lekturze kojarzone było z czymś wyjątkowo przyjemnym.
Tytuły dobrze jest wybierać w zależności od zainteresowań i preferencji czytelniczych podopiecznego. To może być literatura piękna, biografie, pozycje popularnonaukowe, a nawet poradniki - o pielęgnacji kwiatów, wychowywaniu wnuków, o relacjach międzyludzkich, zdrowym stylu życia, majsterkowaniu i tym podobne. Tak naprawdę nie ma to większego znaczenia, ważne, aby lektura pochłaniała, a przy tym zgodna była z oczekiwaniami.
Czy są pozycje, których lepiej unikać? Tu ponownie warto spojrzeć na konkretną osobę, bo przecież ludzie są różni i ten sam temat może być przez nich odbierany w odmienny sposób. To co na jednych będzie działać w sposób niepożądany - wywoływać smutek, nostalgię, przywoływać nieprzyjemne wspomnienia, wywoływać silne emocje i w sposób negatywny wpływać na ogólny nastrój, u innych będzie działać neutralnie, a nawet zaskakująco dobrze.
Są na przykład osoby, w których śmierć budzi lęk, ale są i takie, które czują potrzebę jej zgłębiania, poznawania mechanizmów, jakie towarzyszą odchodzeniu i oswajania się z tym, co nieuchronne. Jedni lubią zagłębiać się w trudne problemy psychologiczne, inni wolą od nich uciekać, poszukując raczej lekkich, nastrajających optymistycznie tematów. Po jednej stronie mamy też osoby, które wolą skomplikowane akcje, a po drugiej czytelników, którzy oczekuję czegoś prostego, bo w splocie wielu postaci i zdarzeń szybko zaczynają się gubić.
W nawiązaniu do zagadnienia warto też przyjrzeć się analizie czytelniczej upodobań seniorów. Panie, które zresztą czytają więcej niż mężczyźni, najchętniej sięgają po współczesne powieści obyczajowe i psychologiczne, książki biograficzne oraz dosyć zróżnicowane tematycznie wydawnictwa naukowe, panowie po książki historyczne, literaturę wojenną, kryminały i thrillery. Co ciekawe, starsi czytelnicy, którzy niegdyś byli wyjątkowo wierni klasyce, obecnie coraz częściej od niej odchodzą na rzecz pozycji nowych, zdecydowanie bardziej współczesnych. Co jednak nie znaczy, że klasyka przestała być w cenie.
Aby jednak podsuwać to, co potencjalnie ma szansę naprawdę podopiecznego zainteresować, trzeba go najpierw nieco poznać. Potem, już w trakcie czytania, można dodatkowo próbować na ten temat rozmawiać – poprosić o kilka słów dotyczących lektury, nakłonić do wyrażenia krótkiej opinii. Warto też dyskretnie obserwować czy szybko się nuży, czy jednak kolejne strony chłonie jak przysłowiowa gąbka, nie potrafiąc oderwać się od treści. Posiadając wstępne rozeznanie, kolejnym razem jak najbardziej można „uderzać” w podobnym kierunku, choć oczywiście różnorodność zawsze jest wskazana.
Na koniec warto zwrócić uwagę, że czytanie książek jest najbardziej dostępną, a równocześnie przyjemną i ćwiczącą sprawność umysłową rozrywką. Im częściej mózg ludzki jest stymulowany, tym działa sprawniej i lepiej potrafi sobie radzić z różnego typu zadaniami. Ponadto książki pogłębiają wiedzę, rozwijają zdolności analityczne, usprawniają pamięć, koncentrację, a to w przypadku osób starszych, głównie ze względu na ich naturalne osłabienie funkcji intelektualnych mózgu, wydaje się szczególnie ważne.
