Sposób odżywania, obok stylu życia, przebytych chorób, aktywności fizycznej, ma swój, niemały zresztą, udział w przebiegu procesów starzenia. Zwykle nie da się cofnąć efektów złych nawyków żywieniowych, co nie oznacza, że należy je utrzymywać, można natomiast wpłynąć na jakość życia tu i teraz. Okazuje się, że sposób żywienia wpływa na samopoczucie i pomaga w walce z chorobami.

Dieta osób starszych powinna uwzględniać zmiany zachodzące w ich organizmach, jednak w praktyce nawyki żywieniowe często pozostają nawykami, co więcej – złymi nawykami. Metabolizm seniora zwalnia, a to oznacza mniejsze zapotrzebowanie energetyczne. Niedostosowanie się do tego prowadzi do nadwagi i rozwoju chorób dietozależnych. Wpływa także na gorsze samopoczucie seniora. Mniejsze zapotrzebowanie na kalorie to tylko jedna z oznak starzenia się, obok znajdują się zmiany w przewodzie pokarmowym (np. zwolnienie perystaltyki jelit, braki w uzębieniu), zmieniony metabolizm tkankowy (m.in. zwolnienie procesów anabolizmu, zwiększony katabolizm białek) czy zmiany w zakresie funkcjonowania centralnego układu nerwowego, odpowiedzialnego za uczucie sytości bądź pragnienia.

DIETA SENIORA – jaka być nie powinna?

Cukry i słodycze powinny odejść na bok. Osoby starsze mają niższą tolerancję glukozy. A cukier poza kaloriami i walorami smakowymi nie dostarcza organizmowi żadnych wartości odżywczych.

Analogicznie jest z produktami bogatymi w sól, sód, tłuszcze, cholesterol. Nie bez przyczyny sól określana jest „cichym zabójcą”. Nadmierna ilość spożywanej soli prowadzi do problemów sercowych i nadciśnieniowych.

Ponadto należy wspomnieć o tłustych mięsach i wędlinach, które nierzadko zajmują stałe pozycje w jadłospisie seniorów. Zawierają one duże ilości złego cholesterolu, który odkłada się w żyłach i może doprowadzić nawet do zgonu.

Rodzaj spożywanych posiłków i ich jakość – to jedno; drugie to – ilość i częstotliwość. I tutaj odnotowuje się dwa skrajne przypadki. Grupa seniorów, która pomiędzy posiłkami zasadniczymi podjada, zwykle niezdrowe przekąski. I grupa seniorów, którzy o jedzeniu po prostu zapominają i narażeni są na niedobory wartości odżywczych. A podstawą jest regularność.

DIETA SENIORA – jaka być powinna?

Osoby w podeszłym wieku zmagają się z wieloma problemami zdrowotnymi, co znacznie utrudnia sformułowanie zaleceń żywieniowych dla tak różnorodnej grupy. Jednak jest kilka ogólnych praktycznych wskazówek, których zastosowanie przyniesie korzyści wszystkim seniorom, bez względu na stan ich zdrowia, są to m.in. następujące rady:

• dostosowanie proporcji składników odżywczych do energii (spożywanie chudego mięsa, ryb, przetworów mlecznych odtłuszczonych, przetworów zbożowych – jeśli nie ma żadnych przeciwskazań);
• używanie miękkich margaryn zawierających zwiększoną ilość NNKT do smarowania pieczywa, a do sałatek i smażenia – olejów roślinnych;
• ograniczanie potraw ciężkostrawnych i długo smażonych (bigos, grzyby);
• nieprzejadanie się;
• spożywanie dużej ilości warzyw i owoców;
• zredukowanie do minimum soli i cukrów;
• regularne posiłki (4 – 5);
• wypijanie minimum 2 litrów wody dziennie;
• ograniczanie alkoholu;
• czerpanie przyjemności z jedzenia.

Oczywiście wszystkie powyższe wskazówki nie powinny być stosowane w oderwaniu od stanu zdrowia, sprawności seniora czy jego możliwości. Właściwe nawyki żywieniowe mają pomóc seniorowi, a nie stać się dla niego dodatkowym obciążeniem.