Leki przeczyszczające to drugie – po środkach przeciwbólowych – najczęściej kupowane leki na świecie. Problem z zaparciami, czyli trudnościami w oddawaniu stolca, ma bardzo wiele osób. Jest to przypadłość, która nasila się wraz z wiekiem. Statystyki wskazują, że nawet 40% seniorów na świecie cierpi na tego typu problemu gastryczne.
Objawy zaparć
Zaparciem nazywa się zbyt rzadkie oddawanie stolca. Określa się, że jeśli kał jest oddawany mniej niż 2 razy na tydzień, to można już mówić o problemie zaparcia. Do tego jednak doliczyć trzeba jeszcze inne objawy. Jeśli podopieczny skarży się na poniższe symptomy, to znak, że dopadł go kłopot z wypróżnieniem. A te sygnały to:
- trudności w zapoczątkowaniu codziennej defekacji;
- nadmierne parcie;
- uczucie niedokładnego wypróżnienia się;
- oddawanie suchego, zbitego stolca.
Trudności z defekacją mogą być chwilowe, ale wiele osób cierpi na tę dolegliwość przez dłuższy czas. Warto więc wiedzieć, co może być czynnikiem, który sprawia, że pojawia się zaparcie. A tych nie brakuje. Wszystko zależy jednak od tego, o jakim zatwardzeniu mowa. Otóż tę przypadłość dzieli się na zaparcia wtórne oraz czynnościowe. Pierwsze z wymienionych są następstwem chorób, takich jak: cukrzyca, niedoczynność tarczycy, mocznica, nowotwór jelita grubego, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane. Zaparcia czynnościowe z kolei oznaczają, że problem z oddawaniem kału wynika z zaburzeń czucia trzewnego, jest nawykowe lub pourazowe.
Skąd zaparcia u seniorów?
Dlaczego akurat u seniorów jest to nawracający problem? Można wymienić kilka czynników, które się do tego przyczyniają. Zaliczamy do nich:
- leki przepisywane starszym osobom (między innymi antyhistaminowe, przeciwdepresyjne);
- liczne choroby, na które cierpią seniorzy;
- obniżenie motoryki układu pokarmowego;
- niska aktywność fizyczna;
- długotrwałe unieruchomienie w łóżku;
- depresja;
- niewłaściwa dieta, uboga w błonnik.
Leczenie zaparć na własną rękę
Jeśli nasz podopieczny cierpi na zaparcia, to można mu pomóc, poprzez odpowiednią zmianę stylu życia. Zmianie podlegać będzie zarówno codzienna dieta seniora, jak i jego plan dnia. Podstawowym czynnikiem, który sprzyja rozwiązywaniu problemów z defekacją, jest błonnik. Jego dzienna dawka, w menu osoby z zatwardzeniem, powinna wynosić 30-40 gramów. Dlatego też w diecie starszego człowieka, który boryka się z takim kłopotem, trzeba będzie wprowadzić ciemne pieczywo, kasze gryczane, śliwki, morele, rodzynki, warzywa strączkowe. Konieczne jest również pilnowanie, aby podopieczny odpowiednio nawadniał swój organizm – zaleca się spożywanie do 2,5 litra wody, herbat, soków owocowych czy warzywnych. Widząc, że senior męczy się z wypróżnieniem, warto wyeliminować z jadłospisu czekoladę, słodycze, żywność przetworzoną. Oprócz diety niezbędna będzie także aktywność fizyczna. W zależności od stopnia sprawności seniora może to być zarówno gimnastyka w domu, spacer, nordic walking, jak i jazda na rowerze. Jeśli jednak te zabiegi nie pomagają, konieczna będzie konsultacja lekarska i przeprowadzenie szczegółowych badań.
Kiedy problem robi się poważny?
Obserwacja chorego jest bardzo istotna. Wiele osób bagatelizuje problem zatwardzeń u seniorów – niesłusznie. Nieleczone zaparcia mogą wywołać niedrożność kałową, odleżyny w ścianie jelita na skutek zalegania mas kałowych, a nawet jego przedziurawienie. Jeśli więc oprócz trudności z oddawaniem kału, zauważymy objawy, takie jak: gorączka, osłabienie, zmniejszenie masy ciała czy smoliste stolce, to należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem w celu rozpoczęcia leczenia. Oprócz wspomnianych kroków dietetycznych można zastosować również leki przeczyszczające, a w ostateczności nawet przeprowadzić operację – totalną kolektomię. Leczenie zabiegowe stosuje się u 1% pacjentów i jest ono ostatecznością.
Zaparcia to temat, którego seniorzy nie chcą poruszać. Jest to kwestia krępująca, a zarazem bardzo uciążliwa. Dlatego też należy nie tylko obserwować podopiecznego, lecz także rozmawiać na tematy dotyczące jego zdrowia. Wówczas senior będzie wiedział, że nawet z najbardziej wstydliwym problemem natury fizjologicznej może się zwrócić do swojego opiekuna. A odpowiednia i natychmiastowa reakcja może sprawić, że kłopoty znikną bardzo szybko. Wiedza na temat zaparć może posłużyć również zapobiegawczo – znajomość przyczyn pozwala wyeliminować szkodliwe czynniki z życia starszej osoby, tym samym oszczędzić jej cierpienia związanego z tą dolegliwością.
